Обновлено 3 stycznia, 2022 OSVITA.IN
Wkrótce rozpoczną się długo wyczekiwane wakacje – czas na odpoczynek, naładowanie baterii i regenerację. Sporo licealistów, ze względu na różne okoliczności, coraz częściej zaczyna zastanawiać się nad kwestią zatrudnienia na lato. Należy podkreślić, że ustawodawstwo Ukrainy zapewnia ochronę dzieci, a także jasno określa wiek i warunki oficjalnego zatrudnienia.
Tak więc, w jakim wieku nastolatek może być oficjalnie zatrudniony, jakie są warunki, cechy i ograniczenia w zatrudnieniu – te tematy rozważymy w artykule. Odpowiedzi na pytania przydadzą się zarówno nieletnim, jak i pracodawcom.
W jakim wieku można zatrudniać nieletnich na Ukrainie?
Od samego początku zwracamy uwagę na fakt, że kwestię zatrudniania nieletnich reguluje Kodeks Pracy. Art. 187 kp stanowi, że małoletnim jest osoba, która nie ukończyła 18 roku życia, w zatrudnieniu ma równe prawa z dorosłymi, a w zakresie ochrony pracy, godzin pracy, urlopów i niektórych innych warunków pracy korzysta ze świadczeń określonych w ustawodawstwie ukraińskim.
Zgodnie z art. 188 Kodeksu pracy Ukrainy pracodawca może zatrudnić małoletniego od 16 roku życia, co jest ogólnie przyjętą zasadą. Jednak zgodnie z obowiązującym Kodeksem cywilnym (część 1 artykułu 32) i Kodeksem rodzinnym Ukrainy (art. 6) małoletnim jest osoba w wieku od 14 do 18 lat, dlatego zatrudnienie nieletnich na Ukrainie jest możliwe od 14 roku życia.
Nastolatki w wieku 14 lat mogą pracować tylko pod kilkoma warunkami:
– wymagana jest zgoda na zatrudnienie jednego z rodziców (opiekuna, rodzica adopcyjnego itp.) młodocianego (pisemnie);
– wykonywana praca musi być wykonalna i nie szkodzić zdrowiu małoletniego;
– małoletni musi pobierać naukę w liceum ogólnokształcącym lub kształcić się w placówkach kształcenia zawodowego;
– nastolatek w wieku 14 lat może pracować tylko i wyłącznie w czasie wolnym.
Warunki zatrudnienia nieletnich
Praca nieletnich rozpoczyna się dopiero po wstępnym badaniu lekarskim, jest to przewidziane w art. 191 Kodeksu pracy i ma na celu rozpatrzenie kwestii dopuszczenia nastolatka do pracy. Podkreślamy, że pracownicy muszą przechodzić coroczne obowiązkowe badania lekarskie przed ukończeniem 21 roku życia. Jeżeli badanie lekarskie wykaże, że stan zdrowia kandydata jest niezadowalający, wówczas w takim przypadku odmawia się zawarcia umowy zgodnie z wymogami części 6 art. 24 Kodeksu pracy.
W przypadku pomyślnego zakończenia wstępnego badania lekarskiego z osobą małoletnią zawiera się umowę o pracę (obowiązkowo na piśmie), co reguluje art. 24 ust. 5 części 1 Kodeksu pracy. Umowy o pracę zawierane z nieletnimi mogą być na okres urlopu, na czas pracy tymczasowej (na czas określony), jak również na czas nieokreślony.
Dokumenty wymagane do zawarcia umowy o pracę:
– w przypadku zatrudnienia nastolatków w wieku 14-15 lat: paszport obywatela Ukrainy, pisemna zgoda jednego z rodziców (opiekuna, rodzica adopcyjnego itp.) w postaci wniosku, wyniki badania lekarskiego małoletniego;
– w przypadku zatrudnienia nastolatka w wieku 16-18 lat: paszport obywatela Ukrainy, zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, książeczka pracy, dokument o wykształceniu lub odbytej specjalności (jeśli to konieczne).
Kolejnym ważnym krokiem ze strony pracodawcy jest wydanie nakazu zatrudnienia nieletniego. Należy pamiętać, że pracodawca ma obowiązek prowadzenia dokumentacji zatrudnienia pracowników (w tym nieletnich), a także ewidencji nieletnich (wskazać datę urodzenia). Zgodnie z częścią 3 art. 26 Kodeksu pracy okres próbny dla nieletnich (poniżej 18 roku życia) nie ma zastosowania.
Przestrzeganie gwarancji pracy
Podczas zatrudnienia nastolatek może mieć dość naturalne pytania: jak długo będzie trwał dzień/tydzień pracy?, jakie dostanie wynagrodzenie?, czy ma prawo do urlopu?, czy są ograniczenia w pracy?, czy mają prawo zwolnić? Wszystkie powyższe kwestie reguluje Kodeks Pracy Ukrainy. Spróbujemy szczegółowo rozważyć gwarancje pracy nieletnich.
Ograniczenia w wykonywaniu pracy przez małoletniego pracownika
Artykuły 190 i 192 Kodeksu pracy nakładają pewne ograniczenia na udział małoletnich w wykonywaniu niektórych prac, a mianowicie:
– zabrania się korzystania z pracy młodocianych w trudnych warunkach pracy (praca pod ziemią; praca w niebezpiecznych warunkach pracy; praca przy podnoszeniu i przenoszeniu ciężarów);
– zakaz angażowania nieletnich do pracy w weekendy, pracy w godzinach nadliczbowych i w nocy;
– pracodawca nie może przenieść małoletniego do innego rodzaju pracy bez jego zgody (część 2 art. 33 Kodeksu pracy).
Czas pracy małoletniego
Art. 51 Kodeksu pracy określa wymiar czasu pracy małoletniego w zależności od wieku:
– 14-15 lat – 24 godziny tygodniowo ( świadczona praca w czasie wakacji ) i 12 godzin tygodniowo ( świadczona praca w roku szkolnym w czasie wolnym )
– 15-16 lat – 24 godziny tygodniowo ( świadczona praca w czasie wakacji ) i 12 godzin tygodniowo ( świadczona praca w roku szkolnym w czasie wolnym )
– 16-18 lat – 36 godzin tygodniowo (wykonywanie pracy w czasie wakacji) i 18 godzin tygodniowo (wykonywanie pracy w roku szkolnym w czasie wolnym).
Coroczny urlop wypoczynkowy
Małoletni pracownik ma prawo do corocznego urlopu, który jest określony w części 2 art. 75 Kodeksu pracy i ustawie „O wakacjach” (część 8 art. 6). Zgodnie z określoną podstawą normatywną urlop wypoczynkowy małoletniego wynosi 31 dni kalendarzowych (po osiągnięciu pełnoletności urlop wyniesie 24 dni kalendarzowe).
Zwróćmy uwagę na art. 195 Kodeksu pracy i ust. 3 części 7 art. 10 Ustawy Ukrainy „O wakacjach”: urlop musi być udzielony w dogodnym dla tej kategorii pracowników terminie i może być udzielony na prośbę nieletnich w pierwszym roku przed 6 miesiącami ciągłej pracy w określonej organizacji, instytucji itp. Część 5 art. 83 Kodeksu pracy zakazuje nieudzielania urlopu wypoczynkowego małoletnim, a tym samym nie pozwala na zastąpienie urlopu rekompensatą pieniężną.
Płace pracowników poniżej 18 roku życia
Kwestię wynagrodzeń reguluje ustawa „O wynagradzaniu pracy”, która przewiduje rozszerzenie przepisów tej ustawy na wszystkich pracowników danej instytucji, organizacji, przedsiębiorstwa itp., w tym nieletnich. Oznacza to, że wynagrodzenie małoletniego pracownika nie może być niższe niż płaca minimalna ustalona na poziomie legislacyjnym.
Nawet pod warunkiem skróconego czasu pracy nieletniego, wynagrodzenie musi być wypłacane w takiej samej wysokości pracownikom odpowiednich kategorii, którzy mają pełny wymiar czasu pracy (część 1 art. 194 Kodeksu pracy).
Zwolnienie małoletniego pracownika
Jak już zauważyliśmy, umowy o pracę z osobą małoletnią mogą być zawarte na czas określony lub na czas nieokreślony. W przypadku zawarcia umowy na czas określony małoletni zostaje zwolniony w związku z wygaśnięciem umowy. Zdarzają się jednak przypadki, gdy zwolnienie nieletniego może nastąpić na wniosek rodziców (art. 199 kp) oraz z inicjatywy pracodawcy (§ 1,2,6 art. 40 kp).
Jeżeli rodzice żądają zwolnienia z powodu zagrożenia życia i zdrowia małoletniego lub naruszenia jego praw, pracodawca na wniosek rodziców wpisuje zwolnienie do ewidencji pracy.
Jeśli pracodawca chce zwolnić nieletniego, nie będzie mógł tego zrobić natychmiast. Zgodnie z art. 198 kp, aby zwolnić nieletniego pracownika, pracodawca musi uzyskać zgodę powiatowej (miejskiej) służby ds. dzieci.
Posłowie
Podsumowując powyższe, chciałbym jeszcze raz podkreślić, że na Ukrainie małoletni to osoba poniżej 18 roku życia. Zatrudnienie nieletnich jest możliwe od 14 roku życia, ale pod pewnymi warunkami, wśród których kluczową rolę odgrywa pisemna zgoda rodziców (lub osób ich zastępujących).
Pracodawca zatrudniając nieletniego, jest zobowiązany do przestrzegania obowiązującego prawa, nie naruszając warunków zatrudnienia, przestrzegając i wypełniając gwarancje pracy.
Osvita IN