Обновлено 4 czerwca, 2022 OSVITA.IN
Sierpień dobiega końca, zbliża się 1-go września – początek nowego roku szkolnego. Ten dzień jest niezwykle ważny zarówno dla pierwszoklasistów, jak i ich rodziców, którzy się martwią o przyszłych uczniów. Jak młodzi uczniowie dostosowują się do procesu uczenia się oraz jak sobie radzą z pierwszymi trudnościami szkolnymi?
Oto kilka wskazówek dotyczących adaptacji dzieci ze szkół podstawowych do życia szkolnego które, mamy nadzieję, że zainteresują nie tylko rodziców, ale także nauczycieli.
Dlaczego okres przygotowawczy do szkoły jest tak ważny
Według psychologów wiek 6-7 lat to pewien okres przejściowy dla dziecka.
Główną formą aktywności dla dzieci w tym wieku jest zabawa, ale jednocześnie dziecko już przejawia umiejętności samokontroli np. dziecko może w razie potrzeby przerwać zabawę, sformułować i wyrazić swoje pragnienia, emocje i uczucia.
Zazwyczaj rodzice koncentrują się przede wszystkim na umiejętnościach i zdolnościach przyszłych pierwszoklasistów. Zadają sobie pytania: czy szybko się ubierają, jak komunikują się z innymi, czy wytrzymają całą lekcję siedząc przy biurku, czy potrafią czytać i pisać?
Jednak w ostatnim miesiącu przed szkołą psychologowie nie zalecają rodzicom wspólnego pisania, czytania czy ćwiczeń logiczno-matematycznych. Zdaniem psychologów w tym czasie ważniejsze i bardziej istotne dla dzieci będzie psychiczne przygotowanie dziecka do szkoły.
Wskazówki dla rodziców przyszłych pierwszoklasistów
Biorąc pod uwagę dynamiczne tempo dzisiejszego życia, aby dzieci szybciej dostosowały się do panujących realiów rodzice zaczynają przygotowywać je do szkoły z wyprzedzeniem: w przedszkolu, na kursach lub na specjalnych zajęciach dla dzieci.
Dzieci w tym wieku już się zastanawiają, co wydarzy się w szkole: jak odrobią lekcje, czy też znajdą nowych przyjaciół? Oczywiście dzieci kierują swoje pytania przede wszystkim do rodziców. Dlatego psychologowie zalecają rodzicom:
- Wyjaśnij dziecku czym szkoła różni się od przedszkola, jasno i spokojnie odpowiedz na wszystkie pytania dziecka – nie zostawiaj przyszłego ucznia samego ze swoimi zmartwieniami.
- Pamiętaj, aby przed rozpoczęciem roku szkolnego odwiedzić z dzieckiem jego przyszłą szkołę.
- Nawiąż z dzieckiem relacje oparte na zaufaniu, aby mogło ono otwarcie podzielić się z Tobą swoimi zmartwieniami i obawami związanymi z nadchodzącym rozpoczęciem szkoły.
- Użyj gier fabularnych, aby zasymulować najbardziej niepokojące chwile dla dziecka: może to być gra w szkołę, spotkania z kolegami z klasy, rozmowa z nauczycielem. To poprzez zabawę dziecko lepiej uczy się tego, czego potrzebuje.
- Bardzo ważne jest budowanie partnerstwa z nauczycielem. Twoje podejście do nauczyciela jest bardzo ważne, bo w życiu pierwszoklasisty pojawi się kolejny niezwykle ważny dorosły, który będzie miał znaczący wpływ na Twoje dziecko.
- Rodzice, nigdy nie przenoście swoich złych doświadczeń, zmartwień i obaw z własnego życia szkolnego na swoje dzieci!
- Nie porównuj swojego dziecka z innymi dziećmi! Każde dziecko jest wyjątkową osobą z zestawem indywidualnych cech.
- Nastaw dziecko na ekscytującą i interesującą naukę, a nie na ciężką i przymusową pracę.
Jaki jest czas trwania procesu adaptacji?
Adaptacja pierwszoklasisty do życia szkolnego zależy od wielu czynników. Jest to proces indywidualny, ponieważ dotyczy specyfiki rozwoju osobistego dziecka i pracy jego układu nerwowego.
Ważny jest również spokój w rodzinie oraz atmosfera panująca w domu i szkole. Niektórzy pierwszoklasiści szybko się dostosowują, a niektórzy będą potrzebować więcej czasu i pomocy dorosłych.
Psychologowie wyróżniają kilka etapów adaptacji:
- Poznanie szkoły, nauczycieli, kolegów z klasy, nowych zasad i procesu uczenia się może zająć około 2 miesięcy.
- Przyzwyczajenie się do życia szkolnego, kształtowanie komunikacji z rówieśnikami, pojawienie się trwałego zainteresowania nauką.
- Powrót do szkoły po feriach i długi okres odpoczynku może powodować u pierwszoklasistów pewien „opór” w procesie uczenia się.
- Pod koniec roku szkolnego natomiast widać, że pierwszoklasista w pełni angażuje się w szkolny rytm, ma ciągłe zainteresowanie i motywację do nauki, stworzył grono przyjaciół. Mały uczeń stał się bardziej pewny siebie i mniej niespokojny.
Oczywiście w procesie adaptacji rodzice i nauczyciele muszą współpracować i w każdy możliwy sposób pomagać pierwszoklasiście jeśli ma jakieś trudności. Skutecznym narzędziem mogą być w tym przypadku tzw. Historie sukcesu motywacyjnego, gdy nauczyciel lub rodzice chwalą dziecko za jego osiągnięcia w klasie, np .: „jak dobrze nauczyłeś się dziś wiersza!”, „Zobacz, jaki masz piękny obrazek”!
Wskazówki dla nauczycieli szkół podstawowych na okres adaptacji pierwszoklasistów
- Koniecznie przedstaw się klasie.
- W procesie uczenia się korzystaj z różnorodnych gier, dzięki którym dzieci mogą pokazać swoje indywidualne cechy, charakter i zdolności przywó
- Podkreśl wyjątkowość każdego ucznia.
- Zawsze odpowiadaj na pytania dzieci w formie dostosowanej do ich wieku.
- Pamiętaj, że każde dziecko ma własne tempo adaptacji i należy wziąć to pod uwagę w procesie uczenia się.
Rodzice z kolei ważne, aby pozostali rodzicami. Kochającymi dorosłymi, z którymi dziecko może odpocząć po szkole oraz osobami, które zawsze będą wspierać pierwszoklasistę w przypadku niepowodzenia.
Chwal swojego ucznia za osiągnięcia, utrzymuj jego zainteresowanie nauką oraz interesuj się szkolnym życiem dziecka. Wierz w sukcesy swojego dziecka, nie krytykuj go i nie porównuj z innymi dziećmi. Jeżeli występują trudności to pokaż dziecku różne sposoby rozwiązania problemu.
Trudności, z jakimi borykają się pierwszoklasiści w procesie adaptacji
Niestety czasami zdarzają się sytuacje w których adaptacja do szkoły jest trudniejsza niż byśmy chcieli. Na przykład:
- Uczeń traci zainteresowanie nauką;
- Za każdym razem, gdy dziecko idzie do szkoły to płacze lub często mówi, że nie chce iść do szkoły;
- Dziecko dystansuje się od rówieśników, nie komunikuje się z nikim.
- Uczeń jest smutny, nie ma ochoty rozmawiać o szkole w domu lub wspomina ją z niechęcią.
- Dziecko ma problemy ze snem.
Przyczyny tego zachowania mogą być różne. Zdarza się, że pierwszoklasista ma problemy z nauką, nie może znaleźć nowych przyjaciół lub po prostu nie jest pewny siebie. W takim przypadku rodzice wspólnie z nauczycielem powinni pomyśleć o tym, jak pomóc dziecku.
Czasami wystarczy dziecku dać dodatkowe wsparcie od nauczyciela. Czasami może zajść potrzeba konsultacji z psychologiem. Najważniejszym jest, aby rodzice w każdej trudnej sytuacji pozostawali wsparciem dla swojego dziecka!
Wskazówki dla rodziców uczniów klas 2-4
Należy zauważyć, że dla uczniów klas 2-4 powrót do szkoły po długich wakacjach może sprawiać trudności.
Dlatego oferujemy kilka wskazówek dla rodziców uczniów szkół podstawowych:
- Podsumuj okres wakacji. Omów z dzieckiem, co robiło na wakacjach, przypomnij o najciekawszych i najważniejszych wydarzeniach, ekscytujących wycieczkach, znajomych.
- Podkreśl nowe umiejętności, osiągnięcia i hobby dziecka.
- Stopniowo powracaj do codziennych zajęć w szkole. Porozmawiaj ze swoim dzieckiem o jego obawach i zmartwieniach związanych z nowym rokiem szkolnym (jeśli takie istnieją). Dziel z nim i wspieraj jego/jej emocje i uczucia.
- Podczas wakacji dzieci mają luki w wiedzy. Dlatego w ostatnich tygodniach odpoczynku powtórzcie wspólnie tematy przeczytanych książek, a także to czego dzieci uczyły się w ostatnim roku szkolnym. Zachowaj w tym umiar, ponieważ zbyt duża ilość powtórzonych informacji odniesie odwrotny skutek.
Redakcja we współpracy z Wyższą Szkołą Bezpieczeństwa w Poznaniu